Gotowość Cywilna II - Plan awaryjny

Artykuł powstał na podstawie publikacji FEMA - "Basic Preparedness". Zapoznasz się w nim ze strategiami gotowościowymi wobec róznego rodzaju stanów kryzysowych.

Jest to część druga serii artykułów:

1. Zdobycie informacji
2. Plan awaryjny
3. Zapasy awaryjne
4. Schronienie
5. Rodzaje zagrożeń

Część II - Plan Awaryjny

W części pierwszej zdobyliśmy informacje na temat potencjalnych zagrożeń oraz tego jak przygotowana na nie jest nasza społeczność - nadszedł czas aby przygotować nas samych.

Proces można zacząć od zebrania rodziny i przedyskutowania wszystkich zdobytych informacji, oraz tego co zrobią poszczególni członkowie rodziny jeśli nastąpi któreś z zagrożeń. Dodatkowymi tematami wartymi przedyskutowania są:

• Ścieżki ewakuacji
• Metody komunikacji wewnątrz rodziny
• Kwestia odłączania mediów i bezpieczeństwo
• Kwestię ubezpieczenia i miejsca przechowywania dokumentów
• Specjalne potrzeby, miejsce przechowywania kluczowych leków
• Co zrobić ze zwierzętami?
• Przydatne umiejętności

Ścieżki Ewakuacji

Wybierz miejsce spotkania, na wypadek takiego zdarzenia jak pożar. Zdecydujcie, gdzie się spotkacie jeśli trzeba będzie ewakuować się gdzieś w pobliże domu (np. przed domem sąsiada), a gdzie jeśli trzeba będzie np. opuścić osiedle (np. pod pobliskim sklepem).

Ważne jest, aby miejsc spotkań było kilka, w różnej odległości od domu lub mieszkania, oraz żeby każdy domownik potrafił łatwo do nich trafić, również dzieci powinny być w stanie je opisać i wskazać swojemu nauczycielowi.

Jeśli rodzina jest w komplecie, musicie wiedzieć dokąd się ewakuować. Jeśli ewakuację przeprowadzają służby, zostaniecie odwiezieni w bezpieczne miejsce. Jeśli dokonujesz samodzielnej ewakuacji, nie jedź na oślep, tylko w jedno z wcześniej wybranych miejsc oraz poinformuj kogoś bliskiego dokąd jedziesz i którą drogą.

Rodzinne metody komunikacji

Twoja rodzina może zostać rozdzielona podczas zdarzenia. Mogą wystąpić zakłócenia sieci telefonicznej, telefon może się rozładować lub dziecko może nie mieć telefonu w szkole. Stwórz karty kontaktowe dla każdego członka rodziny - niech każdy trzyma taką w plecaku, portfelu, torebce. Wpisz na kartę kontakt do rodziny mieszkającej w innym województwie czy kraju.

Poniżej znajdziesz przykładową kartę kontaktową. Wydrukowana powinna mieć rozmiar karty kredytowej / wizytówki, drugą stronę możesz wykorzystać do zapisania dodatkowych ważnych wiadomości lub informacji. Oczywiście łatwo możesz opracować swoją własną. Warto wydrukować ją na tekturze / bloku technicznym i włożyć w woreczek typu ZIP, aby uchronić ją przed wodą.

Kliknij podgląd, aby otworzyć plik w nowej karcie. Skopiuj, wklej, ustaw rozmiar na 8.5cm x 5.3cm i wydrukuj dla każdego domownika

Odłączanie mediów i bezpieczeństwo

W przypadku zagrożenia, służby mogą nakazać odłączenie mediów. Poniżej znajdziesz podstawowe wskazówki jak to zrobić.

Gaz

Wybuchy gazu są odpowiedzialne za wiele pożarów, które następują po katastrofach naturalnych. Każdy domownik powinien wiedzieć, jak zakręcić gaz w domu lub mieszkaniu. Skontaktuj się z zarządcą budynku lub z firmą dostarczającą gaz i dowiedz, gdzie są zewnętrzne zawory i jakie są procedury odcinania gazu dla Twojej lokalizacji. Informacjami podziel się z domownikami.

Jeśli poczujesz gaz lub usłyszysz syczący dźwięk, natychmiast otwórz okno, zakręć zawór gazu i opuść dom ze wszystkimi domownikami, następnie skontaktuj się z Pogotowiem Gazowym (numer 992).

Jeśli w przypadku wycieku gazu użyłeś zaworu, zawsze skontaktuj się ze specjalistą i nie otwieraj go ponownie samodzielnie.

Woda

Woda pitna jest bardzo cennym zasobem podczas katastrof naturalnych. Każdy domownik powinien wiedzieć, gdzie są zawory odcinające wode w Twoim domu lub mieszkaniu.

• Pękniete rury mogą powodować zanieczyszczenie wody. W przypadku poważnego zanieczyszczenia, odetnij się od wody i czekaj na informacje od służb.
• Zlokalizuj zawory wody w Twoim domu lub mieszkaniu i sprawdź ich działanie oraz obecność rdzy.
• Przy odcinaniu wody, upewnij się, że zawór jest przekręcony do końca.

Elektryczność

Iskry elektryczne w połączeniu z wyciekiem gazu mogą być bardzo niebezpieczne. Każdy domownik powinien wiedzieć jak wyłączyć elektryczność w domu lub mieszkaniu.

• Zlokalizuj skrzynkę z bezpiecznikami
• Zawsze najpierw wyłączaj pomniejsze bezpieczniki i dopiero na końcu główny bezpiecznik (zazwyczaj na samej górze, oznaczony).
• Naucz domowników w jaki sposób wyłącza się bezpieczniki

Ubezpieczenie i najważniejsze dokumenty

• Zrób listę majątku, który trzymasz w domu, na potrzeby ubezpieczenia. Zrób zdjęcia / video, wnętrzna i zewnętrza Twojego domu. Zapoznaj się z informacjami od ubezpieczyciela w jaki sposób przygotować taką listę.
• Trzymaj najważniejsze dokumenty - takie jak akty własności, polisy ubezpieczeniowe, papiery wartościowe w bezpiecznym miejscu - najlepiej w depozycie bankowym poza twoim domem. Zrób kopie najważniejszych dokumentów, trzymaj je razem z zapasami awaryjnymi (które zostaną opisane dokładniej w części III).
• Trzymaj w domu trochę gotówki - razem z zapasami awaryjnymi lub w innym ukrytym, ale szybko dostępnym miejscu.

Specjalne potrzeby

• Niezbędne leki zawsze powinny być w łatwo dostępnym miejscu, zebrane razem.

Jeśli jesteś osobą niepełnosprawną, z trudnościami w poruszaniu się:

• Zamelduj się i poinformuj Powiatowy Wydział Zarządzania Kryzysowego o sobie.
• Przedyskutuj swoje potrzeby z pracodawcą
• Zdobądź wózek ucieczkowy
• Trzymaj niezbędne rzeczy, takie jak zapasowe baterie do wózka, tlen, leki w łatwo dostępnym miejscu.
• Stwórz sieć kontaktów (sąsiedzi, rodzina), którzy będą wiedzieć o Tobie i poinformują takie służby jak straż pożarna o Twojej obecności w budynku.

Zwierzęta

Zwierzęta często giną podczas sytuacji kryzysowych.

• Upewnij się, że zwierzę posiada identyfikator, który pozwoli znalazcy na kontakt z Tobą.
• Trzymaj książeczke zdrowia zwierzęcia w łatwo dostępnym miejscu.
• Pamiętaj, że zwierzeta zazwyczaj nie są wpuszczane do schronów. Zdobądź informacje na temat pobliskich schronisk i hoteli dla zwierząt.

W przypadku większych zwierząt, takich jak konie czy krowy:

• Przygotuj plan ewakuacyjny dla zwierzat zawczasu - zarówno trasę, miejsce docelowe jak i metodę transportu. Upewnij się, że miejsce docelowe ma zapas jedzenia i wody.
• Upewnij się, że każde zwierzę posiada identyfikator
• Dobrze jest wcześniej przyzwyczaić zwierzęta do transportu.
• Jeśli ewakuacja jest niemożliwa, zdecyduj na podstawie rodzaju zagrożenia, czy lepiej wypuścić zwierzęta czy zapędzić pod dach.

Przydatne umiejętności

Poza wspomnianymi wcześniej umiejętnościami dotyczącymi odłączania mediów, bardzo ważne, żeby każdy domownik znał podstawy pierwszej pomocy. Kursy pierwszej pomocy przeprowadzane są w szkołach oraz przez rozmaite fundacje. Wyszukaj w Internecie "Kurs Pierwszej Pomocy", z pewnością znajdziesz ośrodek przeprowadzający takie kursy w swojej okolicy.

Każdy domownik powinien również umieć posługiwać się gaśnicą oraz wiedzieć gdzie jest przechowywana.

Podsumowując, w czasie sytuacji kryzysowej, każdy domownik powinien znać podstawowy plan awaryjny, w ramach którego:

• Będzie wiedzieć jak i gdzie się ewakuować
• Będzie znać metody kontaktu z rodziną oraz miejsca spotkań zależne od sytuacji
• Będzie wiedzieć jak odłączyć media w domu lub mieszkaniu
• Znajdzie najważniejsze dokumenty i leki
• Odpowiednio zajmie się zwierzętami
• W razie potrzeby użyje gaśnicy lub udzieli pierwszej pomocy

W kolejnej części poszerzymy ten plan o zapasy awaryjne, ich lokalizację i skład.

Kolejna część już za kilka dni - obserwuj nasz Twitter, Facebook lub zasubskrybuj nasz kanał RSS, aby jej nie przegapić.

Źródła

• https://www.fema.gov/pdf/areyouready/basic_preparedness.pdf
• https://www.gov.pl/web/rcb/badz-gotowy--poradnik-na-czas-kryzysu-i-wojny
• https://www.gov.pl/web/rcb/zarzadzanie-kryzysowe